Radio Veritas Asia Buick St., Fairview Park, Queszon City, Metro Manila. 1106 Philippines | + 632 9390011-15 | +6329390011-15
YES XUS LUB MOO ZOO NTO TUAJ.
“Vuag ! Ntxheb thiab Ntxhos nkawd mas zoo cuag li me nyuam nom thiab me nyuam los pav.
Zoo cuag cov tub nplua nuj li lawm lauj ! Nkawd zoo nraug tas nrho li lawm tiag !”
Yes Xus lub Moo Zoo ri tuaj txog tsoom Hmoob nyob Los Tsuas teb. Raws li keeb kwm Txiv Plig Nyiaj Pov ua tus chiv, nws tau hais tias : Txiv Plig Nyiaj Pov tau tuaj nrog Hmoob nyob zos Roob Nyuj Qus tau 9 lub xyoo nkaus, thiaj mam li muaj Yaj Zam Nob ib yim los txais kev ntseeg. Lub xyoo Yaj Zam Nob kawm kev ntseeg ntawd, muaj Yaj Tsuj Xyooj yog nws tij laug tus tub nrog Zam Nob kawm. Yog Txiv Plig Yaj Cwj Vuam txiv ntag.
Nkawd 2 yim neeg txais lub Cim Ntxuav ua ke. Tom qab thiaj muaj Thoj Tsav Ntxaij yim neeg pib ntseeg. Twb tau ib xyoos ntxiv, Yaj Nkias Keem tsev neeg mam los ntseeg, yog yim tim 4 nyob rau xyoo 1953.
Txiv Plig Nyiaj Pov xav coj cov Hmoob ntseeg Ntuj lawv cov tub mus kawm ntawv nyob hauv nroog. Nws lub siab mas xav coj cov tub Hmoob muaj niam muaj txi lawv mus kawm txuj.
Lub zim txwv ntawd, Hmoob tseem tsis tau kam mus nyob rau hauv cov nroog. Vim Hmoob ntshai tsam muaj txiab xeeb, muaj mob muaj nkeeg ces tsam kho tsis zoo.
Peb twb ntseeg Ntuj tau ib xyoos lawm, ces Txiv Plig Nyiaj Pov thiaj tuaj nug txog kuv thiab kuv tus kwv Yaj Faiv Ntxhos wb tias : wb puas xav mus kawm ntawv hauv nroog ? Wb hnov lo lus ntawd, wb tuaj yeem mus kiag tam sim ntawd. Wb tus tij laug Yaj Nkias Keem los yog ib tug neeg thoob tsib thiab paub tab zoo. Nws kam thiab tso lus rau wb mus kawm ntawv hauv nroog. Ces Txiv Plig Nyiaj Pov thiaj xa wb mus kawm ntawv nyob hauv nroog lawm.
Wb yog thawj 2 tug me nyuam Hmoob xub tau mus kawm ntawv tshaj txhua tus Hmoob nyob suam teb chaws ntawd. Cov tub Hmoob xub tau kawm ntawv ua ntej wb yog cov tub nom tub tswv uas lawv nyob sab Xeev Khuam.
Wb tau mus kawm hauv lub tsev kawm ntawv zoo tshaj nyob hauv Los Tsuas teb. Nyob hauv lub nroog Paksane uas muaj cov me nyuam Los Tsuas ntseeg Ntuj lawv mus kawm ua Leej Choj. Lub tsev ntawd, lus Fab Kis hu ua Seminaire. Twb muaj coob tus me nyuam Los Tsuas mus kawm tiav los ua Leej Choj lawm.
Xyoo 1954 Txiv Plig Nyiaj Pov coj wb mus kawm ntawv, ces muaj ib rooj plaub ntug loj tuaj raug wb tus tij laug Yaj Nkias Keem. Rooj plaub ntug no, yog peb cov txiv dab laug thiab peb cov txiv hlob, txiv ntxawm lawv ua tuaj !
Lawv liam hais tias : wb tus tij laug Yaj Nkias Keem siab tsis zoo. Nws muab wb muag rau Txiv Plig Nyiaj Pov coj mus rau nyav noj lawm ! Wb tus tij laug no, yog ib tug neeg thoob tsib thiab paub tab heev.
Nws hais rau lawv tias : yog xa wb mus kawm ntawv xwb, los lawv yeej ntseeg tsis tau li. Nws tau cog lus cia rau lawv tias : yog ib xyoos ntuj zeeg wb rov los tsis txog tsev, mas lawv sawv daws mam tuaj ua plaub nrog nws, nws yuav tsis khiav mus qhov twg li. Lawv tuaj yog wb los tsis txog tsev, ces cia lawv mam li muab nws hlais ib daig zuj zus kom tas.
Wb mus tau 1 xyoos txwm nkaus rau lub 12 hlis Hmoob noj tsiab noj txhu. Hnub wb los txog, wb tsis paub dab tsi li. Hmoob khiav tuaj xyuas wb coob kawg.
Kuv hnov ob peb tug poj niam Hmoob sib tham hais tias : “Vuag ! Ntxheb thiab Ntxhos nkawd mas zoo cuag li me nyuam nom thiab me nyuam los pav. Zoo cuag cov tub nplua nuj li lawm lauj ! Nkawd zoo nraug tas nrho li lawm tiag !”
Ces rooj plaub ntug ntawd cia li tsis sawv txog tav no li. Nyem no, kuv twb muaj 76 xyoo lawm, kuv cov tub ki hlob tiav niam tiav txiv tas. Kuv muaj 12 leeg tub ki, cov xeeb ntxwv muaj txog 32 leeg.
Kuj tsis muaj ib tug yuav tuaj hais thov txim li thiab. Phaj neeg ntawd twb dua toj rov mus Tuam tshoj tas lawm.
Dhau ntawd los, ces tsoom Hmoob cov txiv tsev mas lawv yeej tsis tau nyiam los txais kev ntseeg. Tab sis cov niam tsev lawv lub tswv yim mus nrawm dua, ces lawv cia li mus hais rau Txiv Plig Nyiaj Pov tias : thov kom nws mus pab lawv tshem dab qhuas, lawv yuav los ntseeg Ntuj thiab. Vim lawv pom tias ob tug me nyuam tub ntsuag ntawd, tau mus kawm ntawv lawm. Tsam lawv tej tub ho raws tsis cuag 2 tug me nyuam ntsuag ntawd.
Xyoo 1954, Txiv Tswv Qhia Thoj Txwj Choo nws txiv coj lawv tsev neeg los ntseeg, yog yim Hmoob ntseeg Ntuj tim 5. Txiv Plig Nyiaj Pov kuj tau xa Tswv Qhia Txwj Choo mus kawm tib lub tsev kawm ntawv uas wb tau mus kawm ntawd thiab. Txij ntawd los, Txiv Plig Nyiaj Pov thiaj mam xa cov tub ntseeg Ntuj mus kawm coob zuj zus tuaj.
Kuv kawm tau 5 xyoos, ces kuv twb kawm txog theem paub ua Xib Hwb qhia ntawv txheej qis mus nyob rau nruab zog lawm.
Lub 7 hli ntuj xyoo 1959, Txiv Plig Vaj Pov uas nws yog neeg Is Tas Lias thiab Xib Hwb Thoj Xyooj nkawd mus txog lub zos Npam Naj Xees nyob sab pem Louang Namtha. Nkawd tau nthuav kev ntseeg Ntuj piav txog Yes Xus lub Moo Zoo, tham 3 hnub xwb twb muaj 15 yim Hmoob tig los txais kev ntseeg lawm.
Tab sis tsis muaj Xib Hwb qhia ntawv thiab qhia kev ntseeg, ces Txiv Plig Neej Vaj {Charrier.} tuaj tos kuv hauv tsev kawm ntawv mus ua Xib Hwb nyob rau lub zos Hmoob ntawd. Kuv tau qhia ntawv thiab kev ntseeg nyob ntawd 3 xyoos. Yog thawj pab neeg kuv tau qhia lawv.
Tsoom Hmoob ntseeg Ntuj pab coob tshaj nyob Los Tsuas teb yog pab no. Muaj ib yam xwm tshwm tuaj ua ntej lawv yuav los ntseeg Ntuj : yam li 2-3 xyoos ua ntej ntawd, sab teb chaws ntawd cov Hmoob npaj siab tos niam txiv Vaj Hmoob yuav nqes pem Ntuj los. Ces tab tom cov Txiv Plig ho coj Yes Xus lub Moo Zoo mus txog rau Hmoob zos thiab, ces Yes Xus lub Moo Zoo muaj ntsis yuav zoo li zaj uas Hmoob tab tom tos. Vim cov neeg ntseeg Ntuj muaj kev kawm ntaub ntawv kom paub txuj ci xws li tej Mab Sua. Muaj ntawv Los Tsuas, ntawv Fab Kis thiab ntawv Hmoob rau tej me tub me ntxhais tau kawm lawm. Yam raug lawv siab tshaj, mas yog tej txuj ci no ib feem nyob haud. Ces 3 hnub xwb thiaj li muaj 15 yim txais kev ntseeg.
Thaum ntawd kuv tseem hluas heev, yuav luag muaj 20 xyoo xwb. Kuv ua hauj lwm, ces kuv pib coj tus yam ntxwv xws li ib tug neeg laus.
Cov tub tuaj kawm ntawv ntawd, muaj 8 leej yog cov muaj nyab lawm. Thiab cov twb ua txwj laus lawm kuj muaj. Cov tub hluas muaj 8 leej, cov ntxhais hluas muaj 8 leej, thiab 2 tug me nyuam ntxhais hnub nyoog kwv yees muaj li 12 xyoos tej.
Tsis tau muaj pes tsawg hli xwb twb muaj 25 yig los txais kev ntseeg. Lawv cov zej zog nyob sib nrug li 1 mus rau 2 teev kev. Lub caij ntawd, Hmoob mus kev taw xwb tsis kav Hmoob mus ua teb los txog tsev, Hmoob mam tuaj kawm kev ntseeg. Nruab hnub kuv qhia ntawv, noj hmo tas Hmoob tuaj txhij mam qhia kev ntseeg mus txog li ib tag hmo. Lawv kawm kev ntseeg thiab kawm hu nkauj teev Ntuj. Tsis ntev xwb sawv daws txawj hu nkauj teev Ntuj zoo tas nrho lawm. Hnub Chiv, mas sawv daws tuaj teev Ntuj ua ke yam lom zem kawg thiab.
Vim lub teb chaws nyob tsis thaj yeeb, ces kuv tau nrog lawv nyob 3 xyoos xwb. Cov zej zog no tau khiav rog ua neeg thoj nam mus rau sab Houyxai uas nyob ze ntug dej Naj Khoom npuas Thaib teb. Ces xyoo 1962, kuv tau hloov chaw los nyob rau hauv tuam ceeb Vees Cas lawm. Kuv los ua Xib Hwb qhia ntawv nyob hauv Vees Cas, ces cov tub ntxhais hluas lawv kuj raws qab tuaj kawm nyob hauv Vees Cas thiab. Vim Txiv Plig Nyiaj Pov tau tsim ib lub tsev qhia kom muaj cov Xib Hwb mus ua tub tshaj Ntuj Lus nyob nrad.
Kuv pab qhia ntawv Los Tsuas thiab ntawv Hmoob, qhia Hmoob tej txuj ci uas peb tau kawm nyob Vees Cas. Cov Xib Hwb txheej thaud, mas Txiv Plig Nyiaj Pov npaj kom tau ua ib co Xib Hwb thoob tsib tiag. Kawm ntawv Ntshiab tiav, mas yuav tau kawm Hmoob tej txuj ci thiab. Thiaj yog ib tug Xib Hwb paub tab li ib tug neeg laus. Ib tug Xib Hwb kawm tas cov txuj no, mas nws nkag siab zoo txog fab kev ntseeg Ntuj thiab kev teev qub kev cai. Nws thiaj hais tau lus haum tsoom Hmoob siab. Vim nyob hauv Hmoob kev teev qub kev cai, cov lus tseem ceeb feem ntau yog Ntuj li lus xwb.
Yog yuav txhais cov lus no, mas yuav tau muab tej tus piv txwv no los hais : Yam li cov ua thawj neeg, mas lawv ib txhij xav zaum 2 lub rooj ua ke. Lawv xav zaum lub rooj uas Hmoob hais tias : koj zaum luag hauv rooj hais luag hauv lus, noj luag hauv nqaij. Tus ua thawj neeg tsaws plaub tsaws ntug, xav nrauj luag poj niam, mas nws twb xav deev ua ntej mam pab hais lawv rooj plaub. Thiab zoo li tus neeg txawj hais txiv xaiv foom kom, mas thaum nws yuav mus foom kom nyob hauv tsev tuag, nws twb xub mus tham tej poj ntsuam nkauj fa uas luag thov tuaj ua mov ntawd. Ces zoo li nws twb xub foom lus zoo rau tej poj ntsuam nkauj fa ua ntej yuav foom rau tsev xyom cuab lawm. Ces zoo rau nws thiab zoo rau poj ntsuam nkauj fa xwb, tsis zoo rau tsev xyom cuab li. Vim li ntawd, cov txwj laus, cov ua thawj neeg los sis cov ua Xib Hwb tau qhuab qhia neeg ntau ntau, mas lawv yuav tsum zaum kom ncaj thiab zaum kom yog lawv lub rooj, ces lawv hais lus thiaj muaj txiaj ntsim rau neeg. Cov txawj txawj qhuab qhia thiab ntuas tib neeg, vim li cas lawv pluag thiab txom nyem dua ? Yog vim lawv xub zoo thaum lawv hais lus lawm, ces lawv los tsev lawv tsis muaj qhov zoo coj los cia rau tej tub ki, vim tej no xwb.
Tej lus qhuab qhia no yog qaum Ntuj li lus, koj tsis hwm koj, ces koj yuav tau dab tsi no yuad ! Leej twg tau ua thawj neeg, mas yuav hwm thiab ceev faj txog tej yam hais no thiaj yog od !
Ntawm kuv, mas kuv kuj tsis yog ib tug neeg dawb huv thiab, tab sis kuv xav tias yuav zaum los sawv kom yog yus lub chaw, yus thiaj tau nyob laus nkoos li no.
Tus sau : Leej Tsob Hwb Yaj Zoov Ntxheb, USA.
Add new comment